Właśc. Ewa [Gertruda] Żelazny-Machura. Znana też jako Ewa Eisern. Mgr zabytkoznawstwa i konserwatorstwa. Malarka, poetka.
Urodzona w Kielcach (obecnie woj. świętokrzyskie). W Gorzowie mieszka i tworzy od 2008 roku. Absolwentka I Liceum Ogólnokształcącego im. S. Żeromskiego w Kielcach (1971), Policealnego Studium Budowlanego w Kielcach (1974, technik budowlany) oraz Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu (1986, konserwacja zabytków architektury, dyplom u prof. Jana Tajchmana). Zatrudniona w Przedsiębiorstwie Państwowym Pracownie Konserwacji Zabytków w Kielcach (1975-1987, Pracownia Projektowa, starszy asystent projektanta), EXBUD S.A. (obecnie Skanska) w Kielcach (1987-1994, 2000, specjalistka ds. konserwatorstwa, kierownik Pracowni Kamieniarsko-Konserwatorskiej oraz kierownik Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki) i Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie (2008-2013, kierownik Działu Sztuki Współczesnej).
Brała udział w pracach adaptacyjnych Pałacyku Zielińskiego w Kielcach (1978), XVII-wiecznego kościoła św. Jerzego na muzeum w Rydze (1984, Łotwa), wykonywała projekt wymiany elementów kamiennych pałacu w Książu Wielkim (1985). Jest autorką dokumentacji powykonawczej prac konserwatorskich, m.in. dla Muzeum Narodowego w Kielcach (1988), Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie (1989), projektów kolorystycznych ośmiu kamienic w Chebie i Aszu (1990, Czechy). Brała udział w badaniach architektonicznych lochów w Bodzentynie (1985), opracowywała także opinie konserwatorskie, jak np. ocena konserwatorska stanu zachowania pałacu w Konstancinie (2000).
Specjalistka w dziedzinie prac renowacyjnych zabytkowych kamienic z XIX wieku, w tym konserwacji kamienia, sztukaterii zewnętrznych i wewnętrznych, renowacji polichromii ściennych, a także konserwacji obrazów. Brała udział w pracach konserwatorskich Muzeum Narodowego w Kielcach (1987-1988), Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie (1989) i Muzeum im. H. Sienkiewicza w Oblęgorku (1987). Prace renowacyjne prowadziła też za granicą. W Niemczech m.in. Hütenschule w Halle (1991), Sempergalerii w Muzeum Zwinger w Dreźnie (1992), kamienice w Berlinie (1993), Landesmuseum w Weimarze (1995) i kompleksu budynków w Lipsku (2000). W Czechach wykonywała prace konserwatorskie m.in. w Mariańskich Łaźniach (Nowe Łaźnie [1989-1991], Muzeum Chopina [1989]) i w Karlowych Warach (Hotel Dworzak [1991]). Ponadto prowadziła nadzór konserwatorski nad wszystkimi zabytkami, przy których prace prowadził Exbud S.A. (m.in. Praga, Bratysława).
W 1984 roku, na zaproszenie ministra kultury Chorwacji i Odnowy Spomenika Kultury Hrvatske, w ramach wymiany naukowej, przebywała w Jugosławii. W 1992 roku na Targach Lipskich w Niemczech (Leipziger Messe 1992) wygłosiła referat dotyczący konserwacji zabytków.
W latach 2008-2013 związana z Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie. Adiunkt muzealny i kierownik Działu Sztuki Współczesnej. Kurator licznych wystaw z zakresu malarstwa i tkaniny artystycznej. Autorka wykładów o malarstwie i sztuce, m.in. Jan Korcz - malarz Gorzowa (2010), Spotkanie z rzeźbą i ceramiką (2012, Spichlerz, Muzeum Lubuskie), oraz przygotowane w ramach cyklu Gorzowskie Konwersatoria Muzealne. Prawdy i mity historyczne odczyty Malarstwo Krystyny Brzechwy (2013) i Marek Oberländer - artysta z Kręgu Arsenału 1955 (2014). Także wykładów nt.: Twarze z portretów, Techniki plastyczne, Historia sztuki amerykańskiej i W świecie tkaniny unikatowej, które miały miejsce podczas plenerów malarskich. Zajmowała się też edukacją artystyczną dzieci i młodzieży w ramach lekcji muzealnych i odczytów.
Uznana malarka. Debiutowała w 1999 roku udziałem w zbiorowej wystawie pt. Święty Krzyż świadectwem kultury regionu (Kielce). W 2004 roku w Domu Środowisk Twórczych w Kielcach zaprezentowała pierwszą w pełni autorską wystawę. Tworzy w różnych technikach, zajmując się różnorodną tematyką. Maluje farbami olejnymi i akrylowymi na płótnie, akwarelami i pastelami wodnymi na desce oraz papierze, rysuje piórkiem. Tematyką jej obrazów są głównie abstrakcje, czasem pejzaże, martwe natury i stylizowane portrety. Abstrakcyjny charakter wielu prac jest odzwierciedleniem snów i emocji artystki. Tworzy także barwne aniołki na szkle i szopki bożonarodzeniowe. Jej prace znajdują się w zbiorach prywatnych m.in. w Polsce, Australii, Austrii, Chinach, Francji, Hiszpanii, Holandii, Japonii, Kanadzie, Niemczech i Norwegii.
W Gorzowie indywidualne wystawy miała w Klubie Myśli Twórczej Lamus (2007), Muzeum Lubuskim (2013) i Galerii Pod Kopułą Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Herberta [WiMBP] (2018, pt. Malarstwo inspirujące). Stała się bohaterką programu » Wojciecha Kuski Ekstraklasa kulturalna (2018, TVP 3).
W 2004 roku wydała tomik poezji pt. Sprężynki (sygnowany pseudonimem Ewa Eisern), z własnymi ilustracjami i stroną tytułową. W 2015 roku wykonała rysunki do kalendarza z zabytkami Międzyrzecza. Jest laureatką ogólnopolskich konkursów poetyckich. Współtwórca Międzynarodowego Pleneru Malarskiego "Pocztówki chęcińskie" (2003). Członek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach (2003). W 2010 roku była gościem klubu "Na Zapiecku". Odznaczona m.in. medalem 35 lat w Służbie Ochrony Dóbr Kultury (1986). [ Dane na dzień: 10.04.2019 ]