STARE MIASTO

Historyczna nazwa najstarszej części Landsbergu i Gorzowa, której granice wytyczała rzeka Warta i otaczający miasto mur obronny. Obecnie nieużywana.

Rozplanowane w kształcie owalu o przybliżonych rozmiarach 400 na 600 metrów, z czworobocznym rynkiem i dwoma kościołami: Mariackim (obecnie katedra) w centralnym punkcie i pw. św. Jana Chrzciciela w północno-wschodniej części, zniszczonym wskutek pożaru w 1495 roku i nieodbudowanym. Ważnym obiektem był również zamek książęcy, wybudowany w bliżej nieznanym czasie, położony w południowo-wschodniej części Starego Miasta, w rejonie dzisiejszych ulic Obotryckiej i Herberta oraz wiaduktu kolejowego. Zamek książęcy na początku XV wieku został przejęty przez Krzyżaków i w latach 1443-1450 przebudowany na zamek krzyżacki. Po 1454 roku tracił na znaczeniu i był stopniowo dewastowany, a na początku XVIII wieku został rozebrany. Jeszcze w średniowieczu podzielone na dzielnice: św. Ducha, św. Gertrudy, św. Jerzego i Żydowską. Na osi wschód-zachód przecięte ulicą Sikorskiego (dawnej Richstraße), będącą do dzisiaj główną ulicą miasta. Do 1719 roku przy kościele Mariackim znajdował się cmentarz mariacki. Na miejscu kościoła pw. św. Jana Chrzciciela powstała szkoła miejska, która istniała do 1710 roku. Przypuszczalnie w drugiej połowie XIV wieku po wschodniej stronie rynku, naprzeciw prezbiterium kościoła Mariackiego, wybudowano ratusz miejski, rozebrany w latach 1850-1851. W 1897 roku na jego miejscu stanęła zachowana do dzisiaj fontanna, ufundowana przez landsberskiego przemysłowca Hermanna Pauckscha. Innymi ważnymi obiektami Starego Miasta były bądź są: Dom komendanta (wybudowany ok. 1770 roku w pobliżu Bramy Santockiej), Dom Sierot (z 1772 roku, przy dzisiejszej ulicy Obotryckiej, po wojnie siedziba Komendy Miejskiej MO, a później Policji), synagoga wybudowana w 1854 roku w dzielnicy żydowskiej i spalona przez nazistów w 1938 roku, kilka budynków składających się na ratusz miejski (powstałych w latach 1923-1924 przy ulicach: Sikorskiego, Herberta i Obotryckiej) oraz budynek Miejskiej Kasy Oszczędności (z 1930 roku, obecnie Urząd Miasta), Landsberskie Towarzystwo Kredytowe (z 1925 roku, teraz Gospodarczy Bank Spółdzielczy), kompleks dawnego Cesarskiego Urzędu Pocztowego (1890-1892) wraz z budynkiem odprawy dyliżansów przy ulicach Strzeleckiej i Pocztowej (obecnie należące do Poczty Polskiej) i nieistniejące budynki sądowo-więzienne przy ulicach Sikorskiego i Dzieci Wrzesińskich. Na Starym Mieście znajdowały się też spichlerze, manufaktury i browary. Zachowało się wiele kamienic mieszczańskich, w większości wybudowanych w stylu eklektycznym i secesyjnym, m.in. przy ulicy Obotryckiej z końca XVIII wieku, należąca do rodziny Steingke, i z początku XIX wieku, będąca własnością rodziny Beckerów. Także domy przy ulicy Łazienki, Łużyckiej, Pocztowej, Sikorskiego, Strzeleckiej, Wełniany Rynek, Wodnej i Zabytkowej. [ Dane na dzień: 20.01.2015 ]

Autor: Kazimierz Ligocki
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródło: "Zabytki północnej części województwa lubuskiego" – praca zbiorowa [tam: Błażej Skaziński] – 2004
Zobacz też : ATRAKCJE GORZOWA | INFRASTRUKTURA MIEJSKA | ZABYTKI, ARCHITEKTURA