CMENTARZ MARIACKI

Najstarsza znana nekropolia miasta, przypuszczalnie założona już w okresie konsekracji » kościoła Mariackiego (obecnie » Katedra), tj. drugiej połowy XIII wieku. Zlikwidowana dopiero w 1729 roku.

Pochówki odbywały się na ternie okalającym kościół, a powierzchnia cmentarza zmieniała się wraz z rozbudową świątyni (m.in. budowa » wieży kościelnej na przełomie XIII i XIV wieku przy zachodniej ścianie kościoła, budowa w XIV wieku » kaplicy św. Urbana przy południowo-wschodniej ścianie i budowa prezbiterium w XV wieku). Dokumenty z 1565 roku wspominają o ossarium mieszczącym się przypuszczalnie pod wieżą kościoła mariackiego, a na planach miasta z 1719 roku naniesione zostały kwatery i grobowce otoczone ogrodzeniem cmentarnym. Według tego planu cmentarz miał ok. 52 m długości i ok. 17 m szerokości.

Zmarłych chowano w systemie rotacyjnym, tj. po upływie odpowiedniego czasu na miejscach wcześniejszych grobów powstawały nowe. W XVI wieku, przypuszczalnie chcąc ograniczyć powiększanie nekropolii o kolejne kwatery, władze miasta znacznie podniosły opłaty za pochówki (z 4 talarów do 28), co sprawiło, że chowani tu byli tylko zamożniejsi mieszkańcy miasta. Pozostałych grzebano na cmentarzach na przedmieściach Gorzowa. Osoby zasłużone dla miasta i duchownych chowano także w samym kościele, pod jego posadzką (patrz » krypty katedralne).

Podczas prac archeologicznych prowadzonych w 1996 roku przez Małgorzatę Pytlak z » Muzeum Lubuskiego na terenie dawnej kaplicy św. Urbana natrafiono na przemieszane szczątki ludzkie (w tym jedne szkielet w pełni zachowany), które znajdowały się wewnątrz i na zewnątrz kaplicy po jej stronie wschodniej i zachodniej. Zmarli byli grzebani zgodnie z obowiązującym w późnym średniowieczu rytem pogrzebowym: wzdłuż osi wschód–zachód, z głowami skierowanymi na zachód, bez wyposażenia. [ Dane na dzień: 20.02.2023 ]

Autor: Kazimierz Ligocki
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródło: [1] - "Cmentarze średniowiecznego Gorzowa Wielkopolskiego" - Małgorzata Pytlak

Zobacz też : » MIEJSCA UPAMIĘTNIEŃ | » ZABYTKI, ARCHITEKTURA