WIADUKT KOLEJOWY

Wiadukt kolejowy Także: Estakada kolejowa. Jeden z symboli miasta i jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów panoramy Gorzowa. Wybudowany w latach 1910-1914, jest najdłuższą tego typu konstrukcją w Polsce (2116 m).

Składa się z ponad 70. sklepień o łukowatym kształcie, poprzedzielanych pięcioma stalowymi wiaduktami przy ulicach: Zbigniewa Herberta, Bolesław Chrobrego (prowadzącej na most Staromiejski), Wodnej, Młyńskiej i Garbary. Biegnie wzdłuż » bulwaru nadwarciańskiego (wschodniego i zachodniego). Na gorzowskiej estakadzie wzorowane były podobne konstrukcje budowane później m.in.: w Berlinie i Wrocławiu.

Budowa wiaduktu wymuszona została wzrastającym znaczeniem Królewsko-Pruskiej Kolei Wschodniej łączącej Berlin z Królewcem. Wcześniej torowisko ułożone wzdłuż Warty i na dzisiejszej ulicy Spichrzowej przecinało dziewięć ulic. W drugiej połowie XIX wieku powodowało to zamykanie przejazdów kolejowych 35 razy w ciągu doby i zamykanie na kilka godzin wjazdu na most na Warcie, który był jedynym połączeniem prawobrzeżnej części miasta z Zawarciem.

W trakcie budowy wyburzona została cała zabudowa dzisiejszej ulicy Nadbrzeżnej (wówczas Bollwerk), w tym m.in. przedszkole, drukarnia i domy należące do znanych landsberskich rodów: Clemensów, Schneiderów i Schroederów. Zachowano jedynie willę Herzoga - znaną po wojnie m.in. jako siedzibę Ligi Obrony Kraju. Najbardziej charakterystyczne elementy wiaduktu - łukowate nisze pod torami - wykonane są z cegły. Przez lata wykorzystywane były m.in. na magazyny, sklepy, punkty usługowe i restauracje. Okazjonalnie także do celów wystawienniczych. Niektóre zabudowano. Estakada była kilkukrotnie przebudowywana w celu poprawy komunikacji samochodowej na ulicach przebiegających pod przęsłami wiaduktu. M.in. w 1968 roku wyburzono niszę pomiędzy ulicami Mostową i Wodną, a w latach 1973-1975 wymieniono przęsło nad ulicą Chrobrego umożliwiając przejazd samochodom ciężarowym o większych gabarytach. Po II wojnie światowej przebudowywane było także torowisko, m.in. ze względu na transporty pociągów radzieckich, różniących się rozstawem kół, do Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Obecnie wiadukt jest częścią linii kolejowej nr 203, łączącej Kostrzyn (woj. lubuskie) z Tczewem (woj. pomorskie). W 2009 roku został wpisany do rejestru zabytków. W kwietniu 2017 roku, pod nadzorem konserwatora zabytków, rozpoczął się remont wiaduktu, który został czasowo zamknięty dla ruchu pociągów. [ Dane na dzień: 12.03.2019 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / również zdjęcie
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Encyklopedia Gorzowa" - Jerzy Zysnarski - 2007; [2] - materiały informacyjne PKP
Zobacz też : ATRAKCJE GORZOWA | INFRASTRUKTURA MIEJSKA | ZABYTKI, ARCHITEKTURA