BANIUKIEWICZ Antoni [1942-2022]

Antoni Baniukiewicz Reżyser teatralny tłumacz literatury francuskiej i niemieckiej oraz pedagog. Dyrektor i reżyser » Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wlkp. Radny » Miejskiej Rady Narodowej w Gorzowie.

Urodzony w Warszawie. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Filologii Polskiej i Studium Filozofii) oraz Podyplomowego Studium Reżyserii Dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. W połowie lat 60. ub. wieku pracował w warszawskim Urzędzie Kontroli Prasy i Widowisk. W 1968 roku związał się z teatrem, rozpoczynając pracę w Teatrze Polskim w Warszawie. Zadebiutował w 1969 roku jako asystent reżysera Jana Kulczyńskiego przy realizacji Ucieczki z wielkich bulwarów (J. Abramow-Newerly), a w 1970 roku dla Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu wyreżyserował samodzielnie spektakl Intryga i miłość (F. Schiller). W latach 1972-1975 pracował w Kielcach, Radomiu, Zielonej Górze (sezon 1973/1974) i Rzeszowie. W zielonogórskim Teatrze im. L. Kruczkowskiego wyreżyserował przedstawienia Niemcy (L. Kruczkowski, 1974) i Zbrodnia na wyspie Kóz (U. Betti, 1974). W 1975 roku został dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu, a w latach 1979-1984 był zastępcą dyrektora Teatru Ziemi Krakowskiej im. Solskiego w Tarnowie. W obu teatrach wyreżyserował 20 spektakli.

We wrześniu 1984 roku został dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wlkp. Tu jako reżyser zadebiutował sztuką Hollywood, czyli święty las (K. Braun, luty 1985). Inne ważniejsze przedstawienia: Ślepcy (M. Maeterlinck, 1985), Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale (W. Bogusławski i J. Stefani, 1985), Spowiedź Stawrogina (F. Dostojewski, 1986, również adaptacja), Wujaszek Wania (A. Czechow, 1987). W 1988 roku wyreżyserował też spektakl Żegnaj Judaszu (I. Iredyński), wystawiony w Kleist Theater we Frankfurcie n/O. W tym samym roku został członkiem ZG Związku Artystów Scen Polskich. W 1988 roku wybrany do Miejskiej Rady Narodowej. W 1989 roku przeszedł do Teatru Dramatycznego w Gdyni, gdzie był dyrektorem naczelnym i artystycznym oraz reżyserem, a później do Teatru Dramatycznego w Elblągu na stanowisko kierownika artystycznego. W 2000 roku rozstał się z teatrem i osiadł w Garbatce, na skraju Puszczy Kozienickiej (woj. mazowieckie). W miejscowej szkole uczy języka polskiego i niemieckiego. W 2005 roku w Teatrze na Pohulance w Wilnie wyreżyserował dwa spektakle: Pierwiastek minus jeden (M. Hemar) i Pan Tadeusz (A. Mickiewicz).

Jest autorem scenariusza filmu dokumentalnego o twórczości gorzowskiego poety » Zdzisława Morawskiego pt. Przed wami. Poezja Zdzisława Morawskiego (1987, reż. Leszek Szopa). Zdobył też uznanie jako tłumacz literatury francuskiej i niemieckiej. Przełożył na język polski m.in. Bóg i kobieta (G. Baudler), Jezus w Kaszmirze (S. Laudman), I Bóg stworzył Paryż (U. Wickert), Pochwała miast Europy Środkowej (E. Brix), Jak kontaktować się z tamtym światem (A. Kardec) i Historia prostytucji (P. Dufour).

W 1979 roku otrzymał medal Zasłużony Działacz Kultury, w 1982 Srebrny, a w 1985 roku Złoty Krzyż Zasługi. Odznaczony jest też Medalem 40-lecia PRL (1985). W 2010 roku obchodził 40-lecie pracy twórczej. [ Dane na dzień: 3.01.2023 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / zdjęcie na stronie: Zbigniew Sejwa
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - materiały Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie; [2] - portal: e-teatr.pl; [3] - portal: www.mojagarbatka.pl
Zobacz też : » ADMINISTRACJA, ZARZĄDZANIE | » AKTORZY, REŻYSERZY | » ANIMATORZY KULTURY | » DZIAŁACZE SAMORZĄDOWI i POLITYCZNI | » TEATR, FILM | » TWÓRCY