1501 - 1700
3.04.1524 - Zmarł ks. Johann Kran. Augustianin, duchowny w kościele Mariackim, były proboszcz w Wawrowie i altarysta w kościele św. Gertrudy na Przedmieściu Santockim.
15.07.1526 - Na wieży kościoła Mariackiego (obecnie katedra) zawieszono zegar wyposażony w dzwon godzinny. Kwadranse wybijał 135-kilogramowy dzwon Ave Maria.
28.02.1561 - W Berlinie urodził się Nikolaus Pascha, w latach 1588-1591 pastor i archidiakon w Gorzowie. Później zasłynął m.in. jako kaznodzieja nadworny na dworze książąt kurlandzkich w Goldingen. Zmarł w 1623 roku w Królewcu.
1561 - W Kronice miasta odnotowano: w tym też roku mieszczanin Paul Wolffarth rurami doprowadził wodę na rynek i fontannę na rynku miasta wystawił, pracę wykonał człowiek z Fraugforthu ku upiększeniu miasta i uciesze mieszkańców. (1)
1561 - W Gorzowie przeprowadzono pomiary i wycenę domów, winnic i gruntów pod uprawę chmielu i warzyw oraz łąk, sadów i lasów.
1561 - Odnowiony został kościół Mariacki.
5.12.1562 - Simon Massin, wraz ze swoim zięciem Lorenzem Voglem, doniósł na swoją żonę, że jest czarownicą. Uznana za winną, dokładne miesiąc później, wraz z trzema innymi kobietami, została spalona na stosie.
1562 - W Gorzowie rozpoczęto budowę drogi brukowej.
5.01.1563 - W wigilię święta Trzech Króli spalono cztery kobiety oskarżone o przepowiadanie nieszczęść i rzucanie czarów. Ich ofiarą miał paść m.in. burmistrz Landsbergu Hans von Herrendorff, który zmarł wskutek choroby dziewięć miesięcy później.
25.02.1563 - Ukazał się nowy porządek młyński. Od tej pory ludność Gorzowa i wsi należących do miasta mogła mielić zboża tylko w młynach książęcych.
24.09.1563 - Zmarł burmistrz Landsbergu Hans von Herrendorff. Powodem śmierci miała być choroba wywołana przez czary, które rzuciły na burmistrza cztery kobiety. Wszystkie oskarżone zostały spalone na stosie już w styczniu tegoż roku. Nowym burmistrzem mianowano Michaela Bößingera, dotychczasowego radnego.
1563 - 125 talarów kosztował zegar ratuszowy kupiony przez miasto od gubińskiego zegarmistrza Bartela Wolffena, a 45 talarów zapłacono organiście z Frankfurtu, który odnowił organy w kościele Mariackim.
6.01.1564 - W Kronikach odnotowano: w dniu Trium Regum (Trzech Króli) wystąpiła ogromna powódź, która 3 tygodnie trwała, do tego ogromne bryły lodu zaległy przed mostem, aż go zniosły i rozbiły na części. Potem woda po obu stronach Warty się rozlała i przy tamie i murze miejskim dużą jamę wymyła, wyrywając kamienie z gruntu. (1)
12.08.1564 - Trzy mieszkanki przedmieścia zostały aresztowane i oskarżone o czary. Jedna z nich, Weila Trepp, została skazana na wygnanie, druga zmarła w więzieniu. Był to trzeci proces w historii miasta z takiego oskarżenia.
31.08.1564 - Nad miastem przeszła tak ogromna burza z gradem i piorunami, że została opisana w Kronice miasta. Wskutek nawałnicy zawaliły się budynki owczarni i cegielni, a na przedmieściu uszkodzonych zostało dziewięć domów. Zniszczonych zostało wiele drzew i winnic.
25.12.1564 - Zmarł farosz i superintendent Jeorg von Walterssdorff. Pochowany został w kościele Mariackim.
15.02.1565 - Zmarł Bartel Költzing, posesjonat piwny i rajca miejski. W 1563 roku piastował stanowisko sędziego tymczasowego i brał udział w procesie kobiet oskarżonych o czary. Dzień po śmierci pochowany został w kościele parafialnym.
17.06.1565 - W niedzielę Świętej Trójcy na rynku odegrano komedię o Adamie i Ewie, pierwszy znany spektakl teatralny wystawiony w mieście.
17.07.1565 - W nocy, w trakcie trwającej trzy godziny burzy, jeden z piorunów trafił w kościół Mariacki, przebił jego wieżę i mur, na którym pozostawił swój ślad.
29.08.1565 - Burmistrz Michael von Bößinger zarządził odprawę mieszczan zdolnych do obrony miasta i przegląd ich uzbrojenia.
18.09.1565 - Po ponad rocznym pobycie w więzieniu z miasta wygnana została Weila Trepp, jedna z trzech kobiet oskarżonych o czary.
11.04.1566 - Z inicjatywy burmistrza Michaela von Bößingera w piwnicach ratusza miejskiego otwarta została piwiarnia i winiarnia.
9.06.1566 - Margrabia brandenburski Joachim II Hektor zobowiązał rybaków z podgorzowskich wsi do sprzedawania odłowionych ryb tylko na targu w Gorzowie.
31.07.1566 - W Gorzowie wybuchła zaraza. W Kronice miasta zanotowano: w środę po świętym Jakubie wybuchła zaraza, najpierw dosięgła mistrza złotniczego Simona, zamieszkałego przy ulicy Kaczej. W piątek zmarł grabarz. Nowym grabarzem został Teuchgreber, któremu Rada Miejska kazała płacić po 2 srebrne grosze od pochówku i co 2 tygodnie dostawać będzie od Rady 1 talar dodatkowo. Łącznie choroba pochłonęła ponad 900, w większości młodych, osób. Według kronikarza: po tych zgonach było dużo zawieranych małżeństw, tak że w jednym dniu bywało, iż pobierało się 16 do 18 par. (1)
21.01.1568 - Urodził się Daniel Kramer. Absolwent szkoły w Landsbergu, później uznany kaznodzieja i historyk. W latach 1613-1619 generalny superintendent Pomorza. Zmarł w 1637 roku.
24.06.1570 - W Gorzowie i okolicach rozpoczęła się kolejna wielka powódź, która trwała dwa miesiące. Według kronikarza miasta była to powódź: jakiej żaden człowiek nie pamiętał. Stało się to zaraz po św. Janie, tak że nikt nie mógł zebrać siana a ogrody i zagony chmielu zostały zalane i zniszczone. Mieszczanie, którzy posiadali bydło na wsiach, ponieśli duże straty, gdyż z powodu braku paszy bydło masowo padało. (1)
2.03.1571 - W wyniku pożaru i silnego wiatru, który rozprzestrzeniał ogień, na Przedmieściu Santockim spłonęły 32 zabudowania.
1571 - W Kronice miasta odnotowano, że w tym roku w Gorzowie wyjątkowo obficie obrodziły żołędzie.
15.03.1572 - Zmarł Michael von Bößinger. Od 1563 roku burmistrz, który na tym stanowisku zastąpił Hansa von Herrendorff. Także kupiec i rajca. Pomysłodawca i założyciel pierwszej w historii miasta piwiarni i winiarni w piwnicach ratusza. Zarządził też pierwszy znany przegląd uzbrojenia i mieszczan zdolnych bronić miasto. Pochowany został w kościele Mariackim.
12.04.1572 - Na sześć dni Gorzów i okolice zostały zalane przez wezbrane wody Kłodawki. Kolejna powódź w mieście.
1572 - Według Kroniki miasta: tegoż roku kopa raków kosztowała 2 fenigi. (1)
1577 - W Kronice Gorzowa zapisano: obliczono, że w roku 1576 urodziło się 105 dzieci, a zmarło 155 osób. Oraz: obliczono, iż urodziło się w 1577 roku 136 ludzi, a 106 zmarło. (1)
1579 - W tym roku urodziło się 144 dzieci, a zmarło 110 osób. Odbyło się też 25 zaślubin.
1580 - W Kronice miasta odnotowano: burmistrzem został Peter Rosenthal, sędzią Hans Winss. W roku tym urodziło się 128 dzieci i zmarło 180 osób. W sumie ubito czternaście jeleni i saren. (1)
17.11.1581 - W Gorzowie urodził się Otto Bötticher. Historyk i lekarz, który zasłynął jako nadworny medyk elektorów w Brandenburgu. Zajmował się także genealogią, m.in. rodu Hohenzollernów. Swoje doświadczenia w poszukiwaniu przodków opisał w książce wydanej w 1640 roku. Zmarł w 1663 roku.
8.07.1583 - W domu Tomasa Ammona pobity został burmistrz Hans Winss. Jak podaje Kronika miasta: w związku z tym powstało wielkie zamieszanie w mieście. Przybyła specjalna komisja, która osiem dni prowadziła przesłuchanie. (1)
11.01.1585 - Rada Miasta zezwoliła Eliasowi Castnerowi na założenie apteki Pod czarnym orłem. Mieściła się ona przy dzisiejszej ulicy Sikorskiego. Przez 200 lat była to jedyna apteka w mieście.
23.05.1585 - W Gorzowie wybuchła zaraza, w wyniku której w ciągu siedmiu miesięcy zmarło ponad 1300 osób, wśród nich: 80 mieszczan, burmistrz Hans Winss, Georg Jesche, ośmiu radnych, 30 sukienników, siedmiu piekarzy, dwóch rzeźników, czterech szewców i siedmiu krawców.
29.03.1586 - Zmarł Frantz Reetz, jeden z najbogatszych mieszkańców Gorzowa XVI wieku. Był m.in. właścicielem ziemi, winnicy, posiadał gospodę oraz przywilej ważenia piwa. Był też rajcą miejskim, brał udział w licznych delegacjach miasta, m.in. w 1574 roku pod Glisnem żegnał króla-elekta Henryka Walezego.
6.07.1586 - W Kronice miasta zanotowano: w tydzień po św. Piotrze i Pawle zasnął w Panu magister Petrus Gablerus, tutejszy kapłan. Pochowano go w Słońsku.
14.06.1588 - W wyniku pożaru spowodowanego przez krawca Paula Wolfferta, mieszkającego przed Bramą Santocką, spaliły się pasieki, stodoły i zabudowania sąsiadów, a także winnica należąca do Daniela Niekamera.
25.06.1588 - Kronikarz miasta odnotował ulewę, jaka przeszła nad miastem. Woda całkowicie zniszczyła Dolny Młyn przy dzisiejszej ulicy Borowskiego (później odbudowany), zalała Rynek i uszkodziła fragment muru obronnego.
22.08.1594 - Odbyło się polowanie, w którym uczestniczył elektor brandenburski. Ubito siedem sztuk jeleni, jednego zająca i jedną sarnę. Polowanie odbyło się na terenie dóbr von Waldowów. Elektor sprezentował więc dworowi jednego jelenia i Radzie Miejskiej jednego. (1)
31.08.1594 - Z Kroniki miasta: pewien radca postarał się o naprawienie fontanny miejskiej. Prace wykonał cieśla, który spowodował, że spadła figura Rolanda, któremu odpadła głowa i nogi. Oby nie było to złą wróżbą. (1)
7.12.1594 - Zmarł Elias Castner, drugi aptekarz w mieście, założyciel i właściciel słynnej apteki Pod czarnym orłem, która działała w Gorzowie przez 360 lat.
9.05.1595 - Burmistrz Landsbergu Simon Schede wraz z delegacją mieszkańców miasta złożył hołd lenny nowemu opatowi klasztoru cysterskiego w Paradyżu.
29.12.1598 - Urodził się Adam Sorgenfrey. Rajca i prowizor kościelny, jeden z inicjatorów odbudowy kościoła Zgody na Przedmieściu Santockim, na który przekazał 400 talarów. Zmarł w Landsbergu w 1641 roku.
26.04.1599 - Odbył się drugi w historii miasta przegląd mieszczan przygotowanych do obrony Landsbergu. Przybyły 533 osoby, z czego 158 z długimi lufami, 137 z toporami i rydlami, 91 odziane w zbroje i 82 z halabardami. Stawiło się też 58 mieszkańców z bronią nieprzydatną do obrony grodu.
8.03.1600 - Zmarł Andreas Halle (starszy) – jedna z ważniejszych postaci Landsbergu drugiej połowy XVI wieku. Rajca i burmistrz. Najstarszy znany przedstawiciel znaczącego rodu landsberskiego. Zasłynął też jako pisarz miejski. Burmistrzami miasta byli też jego syn i wnuk.
31.07.1607 - W Landsbergu urodził się Georg Graßmann, ławnik sądowy, prowizor kościelny, a od 1647 roku burmistrz. Swoje rządy rozpoczął od odbudowy Gorzowa po wielkim pożarze, który wybuchł w tym samym roku i strawił niemal całe miasto. Członek znaczącego dla miasta rodu. Zmarł w 1670 roku. Według różnych źródeł ostatni burmistrz pochowany pod posadzką w kościele Mariackim.
20.10.1613 - Urodził się Georg Heinrich Bolzmann. Późniejszy burmistrz Kostrzyna (wówczas Küstrin), znany także z prowadzenia rozlicznych interesów. W połowie XVII wieku stał się właścicielem słynnej w Landsbergu apteki Zum schwarzen adler (Pod czarnym orłem). Zmarł w 1673 roku.
12.07.1624 - Z Kroniki miasta: o 11-tej w nocy, kiedy biedni ludzie spali pierwszym snem po ciężkiej pracy, wybuchł ogromny pożar we wsi Karnin. Spłonęły 22 zabudowania, także stodoły i wiele bydła spłonęło. Siedem osób zostało poparzonych. (1)
25.09.1624 - Zmarł urzędujący burmistrz Gorzowa - David Schede, członek jednego z najznamienitszych rodów w historii miasta.
1624 - W Kronice miasta odnotowano: wylała Warta. Woda była tak wysoka, że zerwała tamę, ludzie w domach uciekli na piece chlebowe i kaflowe i długo na nich przebywali. (1)
10.01.1626 - W Landsbergu, w drodze do Berlina, zatrzymał się książę Gabor Betlen. Wizyta władcy Siedmiogrodu i wyprawienie go w dalszą drogę kosztowały miasto prawie 80 talarów. Tylko na nowe stroje dla jego świty wydano 65 talarów.
22.06.1627 - Do miasta weszły wojska carskie. Pierwsza okupacja miasta w czasie wojny 30-letniej.
16.04.1631 - Wojska szwedzkie przekroczyły Wartę i zdobyły Gorzów. Dwudniowym szturmem dowodził osobiście król Gustaw II Adolf. Była to pierwsza w wojnie 30-letniej okupacja miasta przez Szwedów, która trwała do października 1633 roku.
25.03.1634 - Szwedzi po raz drugi w wojnie 30-letniej zajęli Gorzów.
19.01.1637 - Rozpoczęła się trzecia okupacja miasta przez wojska szwedzkie.
24.06.1637 - Zakończyła się - trwająca ponad pięć miesięcy - trzecia okupacja Landsbergu przez wojska szwedzkie.
2.07.1637 - 20-tysięczna armia cesarska odbiła Gorzów z rąk Szwedów. Miasta broniło zaledwie 700 osób.
5.10.1637 - W wieku 69 lat zmarł Daniel Kramer. Absolwent Szkoły Miejskiej w Landsbergu, później m.in. generalny superintendent Pomorza i nadworny kaznodzieja w Szczecinie.
12.07.1639 - Wojska szwedzkie po raz czwarty rozpoczęły walkę o miasto. Ostrzał z 12 armat trwał dwa tygodnie. Zdobyty 26 lipca Gorzów był pod szwedzką okupacją do 1650 roku.
14.12.1639 - Urodził się Johann Georg Graßmann. Syn burmistrza Landsbergu Georga Graßmanna. W 1968 roku został powołany na stanowisko rektora szkoły miejskiej. Zmarł w 1669 roku.
20.05.1641 - W wieku 43 lat zmarł Adam Sorgenfrey, rajca miejski, prowizor kościelny i ławnik sądowy. W historii miasta zapisał się jako pomysłodawca odbudowy kościoła na Przedmieściu Santockim (później znanego jako kościół Zgody), na którą przeznaczył 400 talarów.
2.11.1642 - W bitwie pod Breitenfeld zginął Gustav Sabelli. Major szwedzki, który przez 15 dni 1633 roku był komendantem miasta. Pochowany został w kościele Mariackim w 1643 roku.
22.04.1647 - Pożar spowodowany przez piekarza Michała Schadowa strawił niemal całe miasto. Ocalało jedynie kilka domów i kościół parafialny. To największe zniszczenia w historii Gorzowa.
30.10.1647 - Zmarł urzędujący burmistrz miasta Johann Schede. Członek uznanego rodu, z którego pochodziło kilku burmistrzów Landsbergu. Funkcję tę sprawował m.in. jego syn Daniel i wnuk Johann Conrad. Johann Schede rządził w trudnych dla miasta latach wojny 30-letniej.
25.11.1648 - W Landsbergu urodził się Christian Graßmann. Syn burmistrza miasta Georga Graßmann. Od 1705 roku także burmistrz. Jego podpis znalazł się na piśmie umieszczonym w kuli na wieży Bramy Młyńskiej. Zmarł w 1709 roku.
17.07.1650 - W dwa lata po zakończeniu wojny 30-letniej i 11 latach okupacji wojska szwedzkie opuściły Gorzów. Rządy w mieście objęli Brandenburczycy.
1650 - Odbył się pierwszy znany spis mieszkańców miasta. Gorzów liczył 1249 mieszkańców, w tym 379 mężczyzn, 511 kobiet, 56 młodzieńców, 67 panien, 46 czeladników i 191 pospólstwa. Zapewne wszystkich mieszkańców było więcej, bo spis nie uwzględnił dzieci.
21.07.1656 - Zmarł Hans Friedrich von Strantz. Pułkownik, pierwszy dowódca utworzonego w 1650 roku garnizonu landsberskiego.
7.01.1675 - Po raz czwarty wojska szwedzkie zajęły Gorzów.
26.04.1676 - Wojska szwedzkie opuściły Gorzów. Była to ostatnia okupacja miasta przez Szwedów.
28.03.1684 - Pierwsza z dwóch powodzi, jakie nawiedziły okolice Gorzowa w 1684 roku.
26.08.1684 - Druga powódź w okolicach Gorzowa w 1684 roku. Woda zniszczyła uprawy i zbiory siana.
5.02.1686 - Na Górze Wisielców (obecnie wzniesienie nad ulicą Asnyka) spalono żonę Christoffa Wenzla, żebraczkę oskarżoną o rzucanie czarów. Była to ostatnia znana taka egzekucja w Gorzowie.
9.11.1686 - W Görlitz (obecnie Zgorzelec) urodził się Daniel Petzold, autor widoków i panoram miast brandenburskich, w tym m.in. Landsbergu z początku XVIII wieku. Zmarł w 1763 roku.
23.05.1687 - Rada Miasta uchwaliła ordynację ogniową, według której mieszkańcy będą wzywani do pożarów biciem dzwonów, a nie przez pachołków miejskich, jak było dotychczas.
1.11.1687 - Z Kroniki miasta: ukazał się edykt elektorski zakazujący budowy domów pokrytych materiałem łatwopalnym, takimi jak: trzcina, słoma, rogoż, itp. Odtąd dachy mają być kryte ceglaną dachówką. Domy, których dachy będą kryte inaczej, będą rozbierane przez policję. (1)
1687 - Według miejskiego kronikarza: wystąpił pomór bydła i trzody. Padały także nawet jelenie na polanach. Być może przyczyną były trujące deszcze lub mgły. (1)
1687 - W Kronikach podsumowano mijający rok. 28 par zawarło małżeństwa, 121 dzieci się urodziło, 111 osób zmarło. Do wigilii zasiadło w mieście 5 707 osób. (1)
12.03.1688 - Kronika miasta odnotowała koniec jednej z najcięższych zim w historii miasta. 14 dni przed Bożym Narodzeniem był silny mróz, spadło dużo śniegu, trwało to do 12 marca. Padło wiele owiec z zimna i głodu. Warta była zamarznięta do dnia 17 marca. (1)
1688 - Według miejskiego kronikarza: w 1688 roku zmarło w Landsbergu 95 osób, urodziło się 138, zawarło związek małżeński 26 par. (1)
1689 - Johann Dietrich Rettel, elektorski pisarz młyński, został pocztmistrzem w Gorzowie. Przy Richtstraße (obecnie ulica Sikorskiego), w dawnej gospodzie Pod Słońcem, urządził stację pocztową.
1696 - Wielki pożar strawił niemal doszczętnie Przedmieście Młyńskie. Z pożogi ocalały jedynie dwa domy i budynek szpitala, który nadawał się jedynie do rozbiórki.
1696 - W miejscu dawnego kościoła św. Gertrudy na Przedmieściu Santockim rozpoczęto prace przy budowie kościoła Zgody. Templum concordiae poświęcono w czerwcu 1704 roku.
Przypisy: (1) - "Księga Pamiątkowa Miasta Gorzowa Wielkopolskiego" - 2000 - str. 121-127 - tam: wybór i opracowanie Stanisława Janicka