BOROWSKI Edward [1939-1987]

Edward Borowski Legendarny przywódca gorzowskiej "Solidarności", jeden z założycieli NSZZ "Solidarność" w Gorzowie Wlkp. i jego pierwszy przewodniczący.

Urodzony w Starogardzie Gdańskim. Zmarł w Gorzowie. Absolwent Liceum dla Pracujących w Gorzowie Wlkp. (1958). Pracował w NBP (1954-1958), ZWCh Stilon (1958-1962) i w Elektrowni Gorzów (1963-1980, później Elektrociepłownia Gorzów). We wrześniu 1980 roku został członkiem i zastępcą przewodniczącego Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego [MKZ] NSZZ "Solidarność". Był też przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" przy gorzowskiej Elektrociepłowni. W 1981 roku został delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność" w Gdańsku, podczas którego wszedł w skład Komisji Krajowej.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku, wraz z wprowadzeniem stanu wojennego, został aresztowany i internowany. Pierwotnie w Strzebielinku (obecnie pow. wejherowski w woj. pomorskim), a później w Zakładzie Karnym w Wawrowie koło Gorzowa i w Ostrowie Wlkp. W tym czasie brał udział w licznych protestach, m.in. w 14-dniowej głodówce, której uczestnicy domagali się poszanowania praw więźniów politycznych. Wielokrotnie szantażowany i bezskutecznie zmuszany przez Służbę Bezpieczeństwa [SB] do podpisania tzw. "deklaracji lojalności". Z internowania został zwolniony 16 czerwca 1982 roku. Pod koniec roku był jednym z inicjatorów powołania Diecezjalnego Komitetu Pomocy. Brał też udział w organizowaniu i działalności Duszpasterstwa Świata Pracy. Nadal działał w zdelegalizowanych strukturach NSZZ "Solidarność". Był członkiem podziemnej Regionalnej Komisji Wykonawczej "S" Region Gorzów Wlkp., a także współpracownikiem podziemnego pisma "Feniks". W lipcu 1983 roku przeszedł na rentę inwalidzką.

Na początku 1984 roku za działalność opozycyjną w stanie wojennym został ponownie aresztowany. Ze względu na przebyte dwa zawały i zły stan zdrowia (przebywał w areszcie śledczym i szpitalu więziennym), o jego uwolnienie bezskutecznie występowali jego adwokaci, a u ówczesnych władz PRL interweniowali przedstawiciele Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom. Ostatecznie został zwolniony z więzienia na mocy amnestii ogłoszonej w sierpniu 1984 roku. W czerwcu 1986 roku wystosował apel Do członków naszego Związku wydrukowany w setnym numerze podziemnego pisma "Feniks". W tym samym roku był kilkakrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany, ponownie aresztowany i zwolniony, a także ukarany grzywną.

Zmarł 4 sierpnia 1987 roku w następstwie kolejnego zawału serca. Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Gorzowie. Jego pogrzeb z udziałem kilku tysięcy ludzi stał się manifestacją poparcia dla NSZZ "Solidarność". W sierpniu 1990 roku na terenie Elektrociepłowni Gorzów odsłonięto poświęconą mu pamiątkową tablicę, a od 1992 roku jego imię nosi jedna z ulic w Gorzowie, przy której mieści się siedziba ZR NSZZ "Solidarność". [ Dane na dzień: 15.12.2012 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / zdjęcie: archiwum ZR NSZZ "Solidarność" w Gorzowie Wlkp.
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

[1] - materiały ZR NSZZ "Solidarność" w Gorzowie Wlkp.; [2] - portal: www.encyklopedia-solidarnosci.pl; [3] - Jarosław Porwich
Zobacz też : DZIAŁACZE OPOZYCJI W OKRESIE PRL | ZNANI GORZOWIANIE