SPICHLERZ

Spichlerz Znany także jako Czerwony Spichlerz. Zabytkowy XIX-wieczny magazyn zbożowy na Zawarciu. Obecnie niezagospodarowany.

Podpiwniczony, czterokondygnacyjny obiekt, oparty na konstrukcji ryglowej szachulcowej, wybudowany na planie czworobocznym i przykryty wysokim dachem dwuspadowym. Powstał przy Dammstraße 1 (obecnie róg ulic Grobla i Wał Okrężny) w pierwszej połowie XIX wieku. Przypuszczalnie mógł zostać wybudowany na zlecenie Boasów – znanej landsberskiej rodziny bankierów, zajmującej się też m.in. handlem zbożem i innymi płodami rolnymi. Pierwszym znanym właścicielem spichlerza był Hugon Groddeck, który odkupił go od Adolfa Boasa przypuszczalnie w drugiej połowie XIX wieku. Potem należał do kupca Heimanna Reichmanna, od 1910 roku spichlerz użytkował Bruno Thielsch, który w latach 30. ub. wieku został jego właścicielem. Pod koniec XIX wieku, podczas modernizacji, przemurowano ściany pierwszej kondygnacji, a pozostałe pokryto czerwoną cegłą. Od jej koloru, a także dla odróżnienia od innego spichlerza usytuowanego również na Zawarciu, określany jest jako Czerwony Spichlerz. W 1935 roku na terenie posesji magazynu wybudowano garaż. W spichlerzu składowane było m.in. zboże i ziemniaki, a w latach późniejszych także nawozy chemiczne. W czasie II wojny światowej mieściła się w nim Hurtownia Wyrobów Krajowych.

W 1945 roku obiekt przejęła Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska i zaadaptowała go na magazyn pasz treściwych. Od lat 80. popadał w ruinę. W 1991 roku spichlerz został wpisany do rejestru zabytków. Pod koniec tegoż roku został po raz pierwszy sprzedany, a po kilku latach – na skutek niewywiązania się nowego właściciela z umowy - odzyskany przez miasto. W 1999 roku przeprowadzono pierwsze poważne prace konserwatorskie (m.in. zabezpieczono obiekt nowym dachem).

Wielokrotnie i bezskutecznie ogłaszano przetarg na sprzedaż spichlerza. Równocześnie pojawiały się różne pomysły na jego zagospodarowanie. Miało tu powstać Muzeum Miejskie, o które zabiegał m.in. wieloletni radny i znany gorzowski architekt Mieczysław Rzeszewski (w 1999 roku), ośrodek rozrywkowo-edukacyjny dla młodzieży, a także biura z salami wystawienniczymi, które chciała otworzyć w Gorzowie włoska spółka Mapei, a w imieniu której negocjował z miastem znany gorzowski kolarz Zenon Jaskuła. W 2010 roku, w ramach Dni Gorzowa, na tydzień zaadaptowano magazyn na Galerię Bezdomnych. Spichlerz został ponownie sprzedany z przeznaczeniem na hotel i restaurację w 2011 roku, jednak nie podjęto w nim żadnych prac adaptacyjnych. [ Dane na dzień: 17.06.2014 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / również zdjęcie
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Gorzowski Informator Turystyczny" [2] - "Zabytki północnej części województwa lubuskiego" – praca zbiorowa [tam: Błażej Skaziński] – 2004; [3] - "Encyklopedia Gorzowa" - Jerzy Zysnarski – 2007; [4] - "Gazeta Wyborcza"
Zobacz też : ZABYTKI, ARCHITEKTURA