MOST STAROMIEJSKI

Most Staromiejski Znany też jako most Gerloffa i most Manifestu Lipcowego. Pierwszy most na Warcie o żelbetowej konstrukcji, wybudowany w latach 1924-1926. Następca drewnianego mostu, który spłonął 1 lipca 1905 roku.

Wybudowany w 1924 roku - dopiero dziewiętnaście lat po pożarze drewnianego poprzednika. Do tego czasu dwa brzegi rzeki łączył most tymczasowy, zaprojektowany przez Maxa Huhna i usytuowany na wysokości obecnej ulicy Mostowej. Mimo że plany nowego mostu powstały już w 1908 roku (projektant: Otto Keutel), to dopiero w połowie grudnia 1922 roku zapadły decyzje o jego budowie. W 1923 roku, kilkadziesiąt metrów na zachód od tymczasowego, siedem metrów poniżej dna Warty, osadzono nowe filary. 2 marca 1924 roku firma Carla Brandta z Breslau (obecnie Wrocławia) rozpoczęła oficjalnie budowę nowego mostu o konstrukcji żelbetowej.

Techniczny odbiór mostu nastąpił 25 października 1926 roku, a na początku listopada tegoż roku został oddany do użytku. Położony był na pięciu przęsłach wspartych na siedmiu filarach. Miał 116,5 m długości, jezdnię o szerokości 7,5 m, torowisko tramwajowe (na środku jezdni) i chodniki o szerokości 2,5 m. Ozdabiały go betonowe balkoniki i 14 lamp. Na środkowym przęśle wisiały (po obu stronach mostu) dwa betonowe herby miasta. Przy okazji jego budowy wymurowano ponad 100 metrów nowego nabrzeża i wybrukowano nowy dojazd na most. W 1933 roku nazwano go mostem Gerloffa, na cześć Ottona Gerloffa - urzędującego wówczas nadburmistrza Landsbergu.

30 stycznia 1945 roku został wysadzony przez wycofujące się wojska niemieckie. Wybuch zniszczył dwa filary i trzy przęsła. Na potrzeby wojskowe armia radziecka wybudowała w pobliżu most pontonowy, który po kilku miesiącach udostępniono również ludności cywilnej. Na przełomie 1945 i 1946 roku powstał w tym samym miejscu prowizoryczny most drewniany. Ten przetrwał do wiosny 1947 roku, kiedy to został częściowo uszkodzony przez wiosenną krę. Odbudowa zdetonowanego przez Niemców mostu żelbetowego (według projektu inż. Władysława Pajchela z Poznania) rozpoczęła się w 1949 roku, trwała dwa lata i została zakończona 21 lipca 1951 roku. Wówczas nadano mu imię Manifestu Lipcowego.

W 1967 roku most został ponownie przebudowany. Poszerzono go, zamieniając stare chodniki na jezdnie, a nowe wysunięto poza obrysem mostu. Wraz z likwidacją linii tramwajowej na Zawarcie z mostu usunięto tory. Betonowe balustrady zastąpiono ażurowymi z metalu. We wrześniu 1999 roku most otrzymał imię mostu Staromiejskiego. Kolejny gruntowny remont miał miejsce w latach 2006-2007. Przęsła zostały rozebrane, a filary przebudowane od podstaw. Na czas remontu ruch kołowy przeniesiono na most Lubuski (nowo wybudowany i oddany w 1999 roku), a ruch pieszy odbywał się po specjalnych kładkach. Nowy most został podwyższony, a jezdnie ponownie poszerzone - do czterech pasów. Dzięki metalowym, kutym balustradom i stylowym latarniom zyskał na estetyce. Przy zjeździe od strony Zawarcia wybudowano nowe rondo z platformą widokową (Dominanta). W 2011 roku w sąsiedztwie mostu zainstalowano na Warcie sześć pływających fontann. Most przylega do bulwaru nadwarciańskiego (wschodniego i zachodniego). [ Dane na dzień: 12.08.2013 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / również zdjęcie
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Przeprawy z Wartą - czyli rzecz o gorzowskich mostach" - Jerzy Zysnarski - 2006; [2] - "Encyklopedia Gorzowa" - Jerzy Zysnarski - 2007; [3] - prasa regionalna: "Gazeta Lubuska" i "Gazeta Wyborcza"
Pozycje [1] i [2] w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp.
Zobacz też : INFRASTRUKTURA MIEJSKA | ZABYTKI, ARCHITEKTURA