ULICA BOLESŁAWA CHROBREGO

Ulica Chrobrego Główna ulica Nowego Miasta i jedna z ważniejszych ulic centrum Gorzowa Wielkopolskiego. Wytyczona w drugiej połowie XIX wieku na podstawie tzw. planu Gläsmera.

Pierwotnie znana jako Neuestraße, w latach 20. ub. wieku przemianowana na Hindenburgstraße – na cześć Paula von Hindenburg, pruskiego feldmarszałka i prezydenta III Rzeszy, od 1933 roku Honorowego Obywatela Miasta, a w 1945 roku przemianowana na Bolesława Chrobrego – pierwszego koronowanego króla Polski. Jej północnym przedłużeniem, od skrzyżowania z ulicą Borowskiego, jest ulica Mieszka I. Do 1968 roku południowym końcem ulicy było skrzyżowanie z ulicą Marchlewskiego (obecnie Wełniany Rynek). Później, po przebudowie centrum miasta, ulicę od strony południowej wydłużono do ulicy Spichrzowej, przy moście Staromiejskim na rzece Warcie. Od tego czasu jej długość wynosi 950 metrów. Od skrzyżowania z ulicą Wybickiego do ulicy Borowskiego zamknięta dla ruchu samochodów, z wydzielonym torowiskiem tramwajowym i deptakiem dla pieszych.

Powstała jako Neuestraße (Nowa Ulica) około 1875 roku wraz z budową pierwszych domów na Nowym Mieście. Oficjalnie zatwierdzona w 1878 roku wraz z planem Gläsmera, nakreślającym nowy układ ulic i nową zabudowę północnej części miasta. Większa część ulicy zabudowana jest 2-3 kondygnacyjnymi secesyjnymi kamienicami czynszowymi. Przy planowaniu ulicy wytyczony został także plac, ograniczony dzisiejszymi ulicami: Chrobrego, 30 Stycznia, Dąbrowskiego i Krzywoustego. Pierwotnie znany jako Moltkeplatz, po wojnie m.in. jako plac Nieznanego Żołnierza, a obecnie jako "kwadrat". W 1882 roku ulica została po raz pierwszy przedłużona w kierunku południowym, stając się nową lokalizacją m.in. dla zbrojowni z końca XVIII wieku, znanej później jako Arsenał. W 1894 roku wybudowana została tzw. willa Kluga (obecnie Chrobrego 31), obok której pod ulicą i zabytkowym mostkiem przepływa Kłodawka - druga co wielkości rzeka Gorzowa. W 1899 roku na Neuestraße położono jedną z pierwszych w mieście linii tramwajowych.

W 1968 roku, po przebudowie centrum Gorzowa, Chrobrego została ponownie przedłużona w kierunku południowym, do ulicy Spichrzowej. Wówczas zyskała na znaczeniu dzięki skrzyżowaniu z ulicą Sikorskiego (główną ulicą Gorzowa), a na odcinku od skrzyżowania z ulicą Wybickiego do ulicy Spichrzowej, poszerzeniu jezdni do czterech pasów. Od tego czasu, przy ulicy Chrobrego znajduje się też główne wejście do katedry. W 1977 roku na ulicy ułożono drugie torowisko, a od skrzyżowania z Wybickiego w kierunku północnym wytyczono po jego obu stronach deptaki.

Przy ulicy Chrobrego swoją siedzibę mają m.in. Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Tadeusza Szeligowskiego i Mała Galeria GTF. Do 2007 roku przy Chrobrego mieściło się kino Słońce - najstarsze i najdłużej działające kino w Gorzowie. Na placu łączącym ulicą Strzelecką z Chrobrego stoi pomnik Edwarda Jancarza - pierwszy na świecie pomnik poświęcony żużlowcowi i pierwszy w mieście z serii pomników upamiętniających znanych gorzowian. W 2010 roku na skwerze przy Kłodawce odsłonięto kolejne dwa, upamiętniające malarzy: landsberskiego - Ernsta Henselera i gorzowskiego - Jana Korcza, a w 2015 roku na skwerze koło katedry ustawiono Ławeczkę Nelly, upamiętniającą pisarkę Christę Wolf. Do dzisiejszych czasów przy ulicy Chrobrego zachowała się większość secesyjnych kamienic. Do najciekawszych należy dom przy Chrobrego 33, z bogato zdobionymi ścianami w sieni.

Ulice krzyżujące i łączące się z ulicą Chrobrego: 30 Stycznia, Borowskiego, Jagiełły, Krzywoustego, Łokietka, Mieszka I, Pocztowa, Sikorskiego, Spichrzowa, Strzelecka, Wodna i Wybickiego. [ Dane na dzień: 31.08.2018 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / również zdjęcie
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Gazeta Lubuska"; [2] - "Księga Pamiątkowa Miasta Gorzowa Wielkopolskiego" - praca zbiorowa - 2000; [3] - "Encyklopedia Gorzowa" - Jerzy Zysnarski - 2007; [4] - "Gorzów Wielkopolski. Przewodnik po historycznych miejscach i dzielnicach" - Krystyna Kamińska - 2008
Zobacz też : INFRASTRUKTURA MIEJSKA