HENSELER Ernst [1852-1940]

Ernst Henseler Właśc. Ernst [Julius] Henseler. Artysta malarz, pedagog. Jeden z najlepiej rozpoznawalnych twórców pochodzących z Landsbergu.

Urodzony w Wepritz koło Landsbergu (obecnie Wieprzyce, dzielnica Gorzowa Wlkp.). Zmarł w Zehlendorf (Berlin, Niemcy). Syn gospodarza, właściciela stawów rybnych. Kształcił się w Królewskiej Szkole Artystycznej (Königliche Kunstschule) w Berlinie (1870/1871) w pracowni Martina Gropiusa, a następnie - do 1877 roku w Weimarskiej Szkole Malarskiej (Weimarer Malerschule), jednej z prestiżowych uczelni artystycznych w ówczesnych Niemczech.

W tym okresie osiągnął swój pierwszy sukces artystyczny olejnym obrazem zatytułowanym Po polowaniu (Nach der Jagd) z 1875 roku. Podczas studiów, obejmujących malarstwo rodzajowe i portretowe, nabył pewności i dużej zręczności w rysunku i malowaniu. Poznał tam słynnego poetę i pisarza - Franza Hoffmanna von Fallersleben (zm. w 1874 roku), autora niemieckiego hymnu. W późniejszych latach wykonał jego znakomite portrety, a za jeden z nich, namalowany w 1892 roku, otrzymał wysokie honorarium, za które mógł rozpocząć budowę willi przy Querstrasse w Zehlendorf pod Berlinem (od 1920 roku dzielnica Berlina), gdyż wcześniej przez kilka lat mieszkał w wynajmowanych mieszkaniach. W 1877 roku, po ukończeniu studiów artystycznych, powrócił do Berlina, został bowiem powołany przez profesora Schallera na stanowisko asystenta oraz jego zastępcy w Szkole Artystycznej (Kunstschule) i Muzeum Rzemiosł Artystycznych (Kunstgewerbemuseum). W 1886 roku został powołany do Wyższej Szkoły Technicznej (Technische Hochschule) w Charlottenburgu, a dwa lata później otrzymał nominację na profesora. W 1932 roku został honorowym senatorem tej uczelni. W latach 1888-1939 był członkiem Stowarzyszenia Berlińskich Artystów (Verein Berliner Künstler).

W 1884 roku poślubił Annę Schiele, córkę landsberskiego kupca, z którą miał czwórkę dzieci. Odziedziczyły one talent po ojcu i kontynuowały zamiłowanie do sztuki. W roku 1894 zamieszkał w nowo wybudowanej willi, w której miał pracownię. Wolny czas poświęcał malowaniu i swoim dzieciom. W latach 1877-1939 uczestniczył w Wielkich Berlińskich Wystawach Sztuki (złoty medal w 1886 roku), a w latach 1880-1917 wystawiał w monachijskim Glaspalast. Ponadto prezentował swoje obrazy na wystawach międzynarodowych, na których niejednokrotnie odznaczane były medalami. Dzieła te ceniono wysoko również na europejskim rynku sztuki.

Ernst Henseler - malarz i pedagog, artysta o ugruntowanej sławie, często powracał do rodzinnych stron, uwieczniając je w swoich niezliczonych rysunkach i obrazach. Widać to w scenach rodzajowych z życia wsi i ich mieszkańców, dla których tło stanowiły malownicze pejzaże pełne nastroju, lub w samodzielnych studiach krajobrazowych. Malował sceny rodzajowe z Wieprzyc, Jeży, Jeżyków, Niwicy, Jenina oraz Bogdańca. Pracując nad nimi, sporządził też wiele znakomitych szkiców. Do końca pozostał w sztuce wierny realizmowi, doskonale operując kolorem i światłem. Nie poszukiwał środków wyrazu do stworzenia nowej sztuki. Kompozycje malowane w plenerze, czy też kończone w pracowni, zawsze zachowują świeżość i głębokość ich przeżycia.

Jego obrazy znajdują się w zbiorach muzeów, m.in.: w Deutsches Historisches Museum, Nationalgalerie i Stadtmuseum w Berlinie, Erfurcie, Fallersleben, Weimarze, Herfordzie, Bergen (Norwegia), a także w Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie Wlkp. (Stara Warta koło Niwicy [Gürgenau], studium olejne z 1872 roku) oraz w prywatnych kolekcjach, również polskich. Mimo wielkiego uznania za życia nie doczekał się poważnej autorskiej wystawy. Dopiero w 1944 roku Muzeum Regionalne w Landsbergu przypomniało Henselera mieszkańcom, prezentując jego prace - obok innych artystów - na okolicznościowej wystawie.

W 2004 roku, po likwidacji zapomnianego grobu rodzinnego artysty na berlińskim cmentarzu w Zehlendorf, skromna pomnikowa płyta nagrobna z czerwonego granitu została sprowadzona do Gorzowa Wlkp. i ustawiona na wydzielonym skwerze przy kościele parafialnym pw. Trójcy Świętej na Wieprzycach. W styczniu 2006 roku w Muzeum Lubuskim otwarto wystawę prac Henselera, na którą złożyły się prace wypożyczone z różnych źródeł, głównie prywatnych. W lutym 2010 roku, z inicjatywy Jerzego Synowca i Arkadiusza Grzechocińskiego, na skwerze przy ulicy Łokietka odsłonięty został pomnik Ernsta Henselera i gorzowskiego malarza Jana Korcza. [ Dane na dzień: 11.08.2011 ]

Autor: Janusz Michalski / zdjęcie: archiwum
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Słownik landsberskich i gorzowskich twórców kultury" - praca zbiorowa - 2007; [2] - "Nowa Marchia. Zeszyty Naukowe nr 10" - praca zbiorowa [tam: Robert Piotrowski] - 2011
Pozycje [1] i [2] w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp.
Zobacz też : OSOBOWOŚCI LANDSBERGU | PLASTYCY, FOTOGRAFICY | TWÓRCY