FONTANNA PAUCKSCHA

Fontanna Pauckscha Jeden z symboli Gorzowa. Podarowana miastu w 1896 roku przez przedsiębiorcę landsberskiego i filantropa Hermanna Pauckscha [I] z okazji jego 80. urodzin. Zaprojektowana i wykonana przez Cuna von Uechtritz-Steinkircha w 1897 roku, stanęła w centrum miasta, na Starym Rynku, w sąsiedztwie kościoła Mariackiego (obecnie katedra). Nazwę przyjęła od nazwiska fundatora. Przedstawia figurę kobiety niosącej na ramionach koromysło, na którego łańcuchach zawieszone są wiadra i u stóp której siedzą dzieci. Postacie symbolizują pracowitość landsberczan, życiodajność Warty, przemysł, rybołówstwo i żeglugę. Pierwsza rzeźba ważyła 1575 kg. Uroczystego otwarcia - 20 czerwca 1897 roku - dokonał sam Hermann Paucksch. Od 1936 roku pod fontanną mieścił się miejski szalet.

Pod koniec II wojny światowej fontanna została zdemontowana i przetopiona na cele wojenne. Przez wiele lat dawni mieszkańcy Landsbergu utrzymywali, że figury zagrabili żołnierze sowieccy po wkroczeniu do wyzwalanego miasta. W rzeczywistości fontanna Pauckscha została rozebrana w 1941 roku i przetopiona w 1942 roku przez samych Niemców. Napisał o tym Gustav Radeke - radca miasta, regionalista i kronikarz. Pod rokiem 1942 zapisał: 11 lipca fontanna Pauckscha: figury zdjęto i przetopiono na cele wojenne.

Przez blisko 40 lat fontannę stanowił tylko betonowy cokół. W drugiej połowie lat 80. miejsce kobiety z wiadrami zajęły Prządki - rzeźba gorzowskiej artystki Zofii Bilińskiej, która wygrała konkurs na nową fontannę. W połowie lat 90. Werner Siebke (kustosz muzeum w Herfordzie) i byli mieszkańcy Landsbergu zaproponowali częściowe sfinansowanie rekonstrukcji fontanny Pauckscha. Nową rzeźbę ponownie przygotowała Zofia Bilińska, a nową sylwetkę kobiety z wiadrami zaakceptowała specjalna komisja składająca się z landsberczyków, rzeczoznawców Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz przedstawicieli miasta.

Ponowne otwarcie miało miejsce 2 lipca 1997 roku na 740-lecie miasta. W uroczystości wziął udział Eberhard Paucksch - wnuk i Wolfhart Paucksch - prawnuk fundatora fontanny. W 2010 roku rzeźby zdemontowano ponownie i przeprowadzono gruntowny remont postumentu i niecki, w której stała fontanna. Zlikwidowano również podziemne szalety. 22 czerwca 2011 roku fontannę uruchomiono ponownie. [ Dane na dzień: 21.09.2011 ]

Autor: Kazimierz Ligocki / również zdjęcie
Prawa autorskie do tekstów i zdjęć zastrzeżone ©.

Źródła: [1] - "Encyklopedia Gorzowa" - Jerzy Zysnarski - 2007; [2] - "Nowa Marchia - Zeszyty Naukowe 9/2011" - [tam: Jerzy Zysnarski]; [3] - Wolfhart Paucksch
Pozycje: [1] i [2] w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp.
Zobacz też : ATRAKCJE GORZOWA | INFRASTRUKTURA MIEJSKA | ZABYTKI, ARCHITEKTURA